Çok nadir istisnalar dışında en büyük gazetecilik işleri dediğimiz haberlerin hepsi birer skandal ve büyük bir ifşa değeri taşıyor. Her ne kadar gazetecilik bundan ibaret bir meslek olmasa da hem toplumun gözünde hem de gazeteciler arasında başarının işaretlerinden birisi genellikle bu türde büyük bir işe imza atmak.&nbsp;Gazeteciliğin skandallarla ve gizlenenleri ortaya çıkarmakla ilişkilendirilmesi bir yandan ona atfedilen değeri artırırken diğer yandan da meslek üzerinde bir baskıya ve bunun sonucunda da bazı sorunlu pratiklerin ortaya çıkmasına sebep oluyor. Yapılan haberlerin öne çıkması ve gündem olabilmesi için bir şok etkisi yaratması gerektiği algısı, haber arayışını ve onu üretme şeklini de etkileyebiliyor.Bunun en uç örneklerinden birisini geçtiğimiz ay içerisinde New Yorker dergisi sayesinde gördük. Derginin yazarlarından Clare Malone, komedyen Hasan Minhaj hakkındaki yazısında kimsenin aklına gelmeyecek bir işe girişmiş ve Minhaj’ın stand-up gösterilerindeki hikâyeleri <a fr-original-style="" href="https://www.newyorker.com/news/annals-of-communications/hasan-minhajs-emotional-truths" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">doğrulamaya karar vermiş</a>. Yazıyı okuduğunuzda Minhaj’ın kişisel hikâyelerini tamamen uyduran ve bunu duygusal etki yaratmak için kullanan acımasız birisi olduğunu düşünmeniz kaçınılmaz, çünkü yazı boyunca verilen mesaj ve anlatılan hikâye tam olarak bu.Elbette böyle büyük bir skandal internette ve medyada büyük ilgi gördü ve herkes Hasan Minhaj hedef almaya, onu eleştirmeye başladı. Kimse yazının doğruluğundan şüphe etmedi, neden kurgu bir gösterinin doğrulamaya tabi tutulduğunu <a fr-original-style="" href="https://www.salon.com/2023/10/30/hasan-minhaj-comedy-manufactured-scandal/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sorgulamadı</a>. Çünkü gazetecilikten beklentimiz olan skandal ortaya çıkarma görevini olabilecek en iyi şekilde yerine getiriyordu.Fakat bu durum Hasan Minhaj’ın kendi YouTube kanalına yüklediği <a fr-original-style="" href="https://youtu.be/ABiHlt69M-4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir video ile altüst oldu</a>. Zamanında yaptığı Patriot Act programıyla ölüm tehditleri alacak seviyede bir gazetecilik yapan Minhaj, bir <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/playlist?list=PLE6linSnhLs2QPLSaG6wDYL4PhGAbKz58" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Patriot Act bölümü</a> gibi hazırladığı videoda aslında yazının iddia ettiği gibi yalanların olmadığını kanıtlarıyla gösterdi. Üstüne bu kanıtları gazeteci Malone’a da ilettiğini, bunlar üzerine konuştuklarını da röportajın kayıtlarıyla ispatladı. Dahası, Malone’un kayıtta söylediği cümleleri nasıl keyfi bir şekilde kırptığını da herkese gösterdi. Sonuç olarak Minhaj’ın gösterilerini doğrulamadan geçirerek bir skandal yaratmaya çalışan New Yorker’ın kendi yazısını doğrulamaya gerek görmediğini öğrenmiş olduk.Buna benzer örnekleri düzenli olarak dünyanın her yerinde sıkça görüyoruz. Kimi zaman mesleki hırslarla, kimi zaman politik motivasyonlarla yapılan gazetecilik doğruyu aktarmak yerine en iyi skandalı üretmeye odaklanıyor. Çoğu zaman gazetecilikten veya haberin konusu olan kişilerden beklentilerimizi de doğruladığı için bu tür haberleri sorgulama ihtiyacı bile duymuyoruz. Hatta bazı kesimler daha da ileri gidip o kişilerin bu uydurma skandalların sonucunu hakettiğini söyleyecek kadar umursamaz bir tavır gösterebiliyor.Yıllardır mezenformasyonu, propagandayı, hakikat sonrasını, gazetecilere karşı azalan güveni ve daha birçok şeyi tartışırken sürekli sorunun kaynağı olarak farklı yerler işaret edilip duruluyor. Elbette işaret edilenlerin de bu sorunlarda payı var ama bu durum gazeteciliğin kendi içerisinde ürettiği bu dinamiklerin de katkısını görmezden gelmek için bir sebep değil.Ayrıca bu skandal beklentisinin getirdiği etkisini yitirme sorunu da var. Yalnızca son bir ay içerisinde kaç tane skandal seviyesinde haber okuduğunuzu, kaç tane büyük sosyal medya tartışmasının haberleştirildiğini bir düşünün. Ardından bunların gündemde kalma süresini, ne kadar etkisi olduğunu ve bir aydan daha eski ne hatırlayabildiğinizi düşünün. Sürekli skandal peşinde koşmak ve her olaydan bu türde bir haber çıkartmaya çalışmak her şeyi değersizleştiriyor ve önemsizleştiriyor. Maalesef iki sosyal medya postunu bile “büyük tepki” diye haberleştirerek gazeteciler de buna ortak oluyor.Peki bu sorun nasıl çözülür? Bana göre ilk adım olarak gazeteciliğin içerisindeki bu “dikkat çekici/sıkıcı haber” ayrımının ortadan kalkması gerekiyor. Eğer gazeteciliğin bir amacı varsa bu toplumu bilgilendirmek ve onların doğru bilgiye ulaşmasına yardımcı olmak, onlara eğlenceli ve şok edici olaylar sunmak değil. Mevcut hâliyle gazeteciliğe dair bu yaklaşım daha çok eğlence medyasının bir parçasıymış gibi düşünülmesine ve o şekilde çalışmasına sebep oluyor. Durum böyle olunca da gazeteciliğin sürekli kendisiyle çelişen ve kimlik bunalımı yaşayan bir sektöre dönüşmesine neden oluyor.&nbsp;Gazetecilerin bu sorundan kurtulmasının yolu da kendilerini bu yaklaşımdan kurtarmaları ve skandallara odaklanmak yerine sıkıcı işleri de savunmalarıyla mümkün.

Patriot Act ile ilgili hikayeler